در رفتگی لگن نوزاد یکی از مشکلاتی است که در برخی کودکان دیده می‌شود. این عارضه به دلیل قرار نگرفتن صحیح سر استخوان ران در داخل حفره استابولوم لگن به وجود می‌آید و می‌تواند مشکلات بسیاری را برای کودک ایجاد کند.
شدت میزان در رفتگی مادرزادی لگن در نوزادان متفاوت است و این عارضه در دختران بیشتر از پسران دیده می‌شود. در رفتگی لگن ممکن است در بدو تولد توسط پزشک تشخیص داده می‌شود و می‌تواند یک یا هر دو لگن را درگیر سازد.
به این عارضه «دیسپلازی تکاملی لگن» نیز گفته می‌شود که به دلیل عدم تشکیل درست حفره استابولوم در دوران جنینی و یا نداشتن شکل یا عمق کافی آن به وجود می‌آید و نمی‌تواند سر استخوان ران را در خود نگه دارد.
شناخت علائم در رفتگی لگن نوزاد بسیار اهمیت دارد تا افراد با مشاهده این علائم در نوزاد خود هرچه سریع‌تر جهت درمان اقدام کنند. در بسیاری از نوزادان در رفتگی لگن نوزاد هیچ‌گونه علائمی ندارد؛ زیرا نوزاد پس از تولد دردی را احساس نمی‌کند و فعالیت فیزیکی‌اش آن‌چنان نیست تا متوجه این مشکل در او شد. پس از افزایش سن کودک و در دوران کودکی نشانه‌های زیر می‌توانند خبر از در رفتگی لگن نوزاد بدهند:
صدا دادن مفصل لگن
یکی از علائم در رفتگی لگن نوزاد صدا دادن مفصل لگن اوست. به طور معمول لگن کودکان مبتلا به این عارضه صدای تیک‌تیک می‌دهد که می‌توان آن را پس از گذشت ۴ ماه به راحتی شنید.
مشکل در راه رفتن کودک
پس از اینکه کودک دوران نوزادی را پشت سر می‌گذارد و توانایی حرکت را به دست می‌آورد به دلیل در رفتگی لگن امکان درست راه رفتن را ندارد و لنگ می‌زند.
ایجاد بافت‌های چربی در مکان اشتباه
یکی دیگر از علائم در رفتگی لگن نوزاد تغییر فرم ماهیچه‌های پا و بافت‌های چربی در این ناحیه است که باعث تفاوت یک پا از پای دیگر می‌شود.
تفاوت اندازه پای راست و پای چپ
از دیگر علائم در رفتگی لگن این است که دو پای کودک پس از گذشت ۳ تا ۴ ماه با یکدیگر اندازه یکسانی ندارند.
علائم نام برده از جمله شایع‌ترین مواردی هستند که در کودکان مبتلا به در رفتگی لگن دیده می‌شوند. شناخت این علائم بسیار مهم است تا افراد هرچه سریع‌تر جهت درمان دررفتگی لگن اقدام کنند.
علل در رفتگی مادرزادی لگن چیست؟
شاید برای بسیاری از افراد سؤال باشد که علل در رفتگی مادرزادی لگن نوزاد چیست؟ باید گفت علت این مسئله هنوز به درستی تشخیص داده نشده است. بسیاری از پزشکان معتقدند تشکیل نادرست حفره استابولوم باعث می‌شود تا عمق کافی برای نگه داشتن سر استخوان وجود نداشته باشد و به این ترتیب در رفتگی لگن رخ دهد.
برخی دیگر عقیده دارند که در رفتگی مادرزادی لگن به دلیل شل بودن کپسول مفصل ران اتفاق می‌افتد. این دو دلیل را به طور عمده علل در رفتگی مادرزادی لگن می‌دانند. احتمال ایجاد این موقعیت‌ها در افرادی با شرایط زیر بیشتر دیده می‌شود:
- فرزند اول خانواده
- کودکانی با نژاد سفید
- نوزادان دختر
- سطح پایین مایع آمنیوتیک در رحم مادر
- سابقه این بیماری در خانواده
- وجود ناهنجاری‌های مادرزادی دیگر مانند تورتیکولی و یا پا چنبری
- خروج نوزاد به جای سر از پا از رحم
موارد نام برده همگی می‌توانند احتمال در رفتگی مفصل لگن نوزاد را افزایش دهند و باعث بروز این عارضه شود.
درمان در رفتگی لگن نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا می‌تواند باعث مشکلات بسیاری در کودکان و در فعالیت‌های جسمی آنها شود.
روش‌های درمان در رفتگی لگن کودکان
درمان در رفتگی لگن در کودکان با توجه به سنین مختلف کودک به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود. در مرحله اول تشخیص این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.
در ابتدا پزشک متخصص به معاینه فیزیکی و گوش دادن به صدای داخل لگن در موقعیت‌های مختلف می‌پردازد. در مورد کودکانی که تازه به دنیا آمده‌اند احتمال دارد پزشک سونوگرافی تجویز کند تا تصاویر دقیقی از وضعیت کودک داشته باشد. در سنین بالاتر ممکن است از رادیوگرافی استفاده شود تا جزئیات دقیق‌تری از مفصل لگن در اختیار متخصص ارتوپد قرار گیرد و ممکن است نوزاد برای درمان، نیاز به عمل جراحی دررفتگی لگن مادرزادی داشته باشد.
درمان در رفتگی مفصل لگن به شکل‌های زیر انجام می‌شود:
درمان در نوزاد تازه متولد شده
اگر مشکل در رفتگی لگن پس از تولد تشخیص داده شود به مدت ۱ تا ۲ ماه از بریس مخصوص استفاده می‌شود. این کار کمک می‌کند تا استخوان فمور داخل سوکت قرار گیرد. این کار امکان حرکت آزادانه پاها را به کودک می‌دهد.
درمان در کودکان ۱ تا ۶ ماه
در کودکان این گروه سنی از یک دستگاه مخصوص استفاده می‌شود تا استخوان فمور در سوکت باقی بماند. در برخی موارد ممکن است بریس در تمام طول روز و در مدت حداقل ۶ هفته استفاده شود.
کودکان شش ماه تا ۲ سال
در این بازه سنی توصیه می‌شود از روش‌هایی همچون ریداکشن بسته و گچ گرفتن استفاده گردد. در برخی موارد چند هفته پیش از تغییر پوزیشن استخوان فمور از تراکشن پوستی استفاده می‌شود تا بافت نرم اطراف لگن آماده تغییر باشد.
عمل جراحی در رفتگی لگن مادرزادی
در صورتی که در کودکان ۶ ماه تا ۲ سال ریداکشن بسته باعث قرار گرفتن فمور در پوزیشن درست خود نشود جراحی باز لازم است. در این روش بر روی لگن یک برش زده می‌شود تا امکان مشاهده استخوان و بافت نرم فراهم شود و بعد جراح مفصل لگن را در داخل حفره قرار می‌دهد. پس از اتمام جراحی به مدت حداقل ۱۲ هفته دو طرف لگن و پاها گچ گرفته می‌شود.
بسیار مهم است درمان در رفتگی لگن در نوزادان توسط پزشکان متخصص و مجرب انجام شود تا بتواند بهترین نتیجه را داشته باشد.این درمان به خصوص در هنگام جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتواند بهترین نتیجه را به وجود آورد.
برای جراحی در رفتگی لگن نوزادان باید به جراحان ارتوپد مراجعه کرد که در این زمینه تخصص و تجربه بالایی دارند. یکی از پزشکان بسیار باتجربه این حوزه که او را با نام دکتر پنجه طلا جراحی لگن در ایران می‌شناسند دکتر افشین طاهری اعظم است. این پزشک جراح ارتوپد است و با تجربه و تخصص خود می‌تواند انواع جراحی لگن، مفصل ران و زانو را به بهترین شکل خود انجام دهد و بهترین نتیجه‌ها را برای بیماران رقم بزند.