روزنامه شهروند نوشت:
چهارشنبه‌سوری امسال اما یک فرق کوچک با سال‌های قبل دارد؛ امسال این مردم‌اند که با تشکیل کمپین‌هایی از هم می‌خواهند که در چهارشنبه‌سوری امسال به جای منفجر کردن ترقه و روشن کردن فشفشه، با روشن کردن آتش، این مراسم را مانند گذشته‌ها برگزار کنند. نمونه‌اش هم کمپینی است که حدود دو هفته است توسط «پرویز پرستویی»، بازیگر سینما و دیگر کاربران شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شده؛ کمپین «تحریم چهارشنبه‌سوری» که در شعار آن و خطاب به چینی‌ها آمده است: «دیگر پولمان را حرام ترقه‌ها و جنس‌های گوناگون شما نمی‌کنیم. چهارشنبه‌سوری جشن ما است. از امسال آتش درست می‌کنیم از روی آن می‌پریم و شادی می‌کنیم. از امسال قاشق‌زنی می‌کنیم و به هم شیرینی می‌دهیم.»
پرستویی در صفحه اینستاگرام خود از مردم خواسته است که این متن را آن‌قدر به اشتراک بگذارند تا «سراسر ایران بدانند که راه و رسم چهارشنبه‌سوری، کور شدن کودکان، لرزیدن دل پیرمردها و پیرزنان، زهره ترک شدن زنان باردار و ... نیست.»
اما جدای از مردم، این مسئولان پلیس‌اند که باز هم هشدارهایشان برای چهارشنبه‌سوری از راه رسیده است؛ نمونه‌اش همین دیروز که رئیس پلیس پایتخت با اعلام آماده‌باش ماموران پلیس در چهارشنبه‌سوری به شهروندان هشدارهایی داد: «با توجه به آمار، هر ساله شاهد قربانی شدن کودکان و نوجوانانی هستیم که بدون اطلاع از عواقب و صدمات جبران‌ناپذیر بازی و استفاده از مواد محترقه، سلامتی و شادی خود و خانواده‌شان را به خطر انداخته و یک عمر پشیمانی را برای خود به بار آورده‌اند.»
او از خانواده‌ها خواست تا ضمن کنترل و نظارت بر فرزندان خود آنها را از خطرات مواد منفجره و آتش‌زا آگاه کرده و آنان را از بازی با چنین موادی برحذر دارند. رئیس پلیس پایتخت از جوانان و نوجوانان هم خواست تا با فکر کردن به عواقب تلخ بازی با مواد محترقه، آسایش و آرامش را از خود و شهروندان سلب نکرده و شادی و سلامتی خود را فدای استفاده از مواد محترقه نکنند. به استناد قانون مجازات اسلامی، هرگونه قاچاق، خرید و فروش مواد محترقه به‌طور غیرمجاز جرم محسوب و مرتکب آن به مجازات مندرج در قانون محکوم می‌شود. مجموعه انتظامی تهران بزرگ با آمادگی کامل و انجام اقدامات اطلاعاتی برای شناسایی و دستگیری افرادی که در زمینه تهیه، تولید و توزیع مواد محترقه فعالیت می‌کنند، تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا این روز با امنیت کامل و رضایت خاطر مردم سپری شود.» فرمانده انتظامی تهران بزرگ از مردم خواست در صورت مشاهده هرگونه مزاحمت و دیگر موارد مشکوک در زمینه تهیه و توزیع مواد محترقه مراتب را به پلیس ١١٠ اطلاع دهند.
همچنین در شنبه‌ای که گذشت نیروی انتظامی هم در آستانه چهارشنبه آخر سال با صدور اطلاعیه‌ای از برخورد با هنجارشکنان مراسم چهارشنبه‌سوری خبر داد. در این اطلاعیه آمده است: «بلوغ فرهنگی و اجتماعی مردم قانونمند ایران اسلامی در سال‌های اخیر به کاهش چشمگیر خسارات، لطمات جانی و مالی ناشی از حوادث چهارشنبه آخر سال منتج شده است. کاهش صدمات جانی و مالی ناشی از حوادث چهارشنبه آخر سال، بیانگر افزایش همدلی و همراهی صمیمانه تمامی اقشار جامعه به‌ویژه جوانان و نوجوانان با نیروی انتظامی و توجه به آموزش‌های ارایه شده از سوی ناجا، سازمان‌های همکار و رسانه‌ها بوده است. تجربه تلخ خانواده‌ها در پس رفتارهای غیرقانونی و ناهنجار برخی افراد که مخل نظم و امنیت هستند، اراده نیروی انتظامی را در برخورد با هنجارشکنان تقویت و دو چندان کرده است و خرید و فروش مواد خطرآفرین، انفجاری و احتراقی که نظم و آرامش جامعه و شهروندان را مخدوش می‌کند، ممنوع بوده و با متخلفان مطابق قانون برخورد خواهد شد.»
در این اطلاعیه با بیان این‌که اهتمام نیروی انتظامی بر تأمین امنیت فرد فرد جامعه است، با اعلام برخورد جدی پلیس با هنجارشکنان و تمامی کسانی که مترصد ایجاد ناامنی برای هموطنان هستند، آمده است: «قانون‌شکنی و ایجاد مزاحمت در هیچ آیین و فرهنگی پذیرفته نیست و پلیس از طریق سامانه ۱۱۰ آماده دریافت گزارشات مردمی است. برهمین اساس نیروی انتظامی برای پاسداشت حقوق شهروندان و در راستای کاهش حوادث احتمالی چهارشنبه آخر سال با تأکید بر کوچه محوری از مردم عزیز و شریف خصوصاً تمامی والدین می‌خواهد تا در چهارشنبه پایانی سال در کنار فرزندان خود و با نظارت و کنترل دقیق آنها از بروز حوادث تلخ و ناگوار پیشگیری کنند.»
کودکان و نوجوانان ١٠ تا ٢٢ ساله در معرض بیشترین آسیب حوادث چهارشنبه‌سوری
اما فقط این پلیس نیست که این روزها درباره نحوه برگزاری مراسم چهارشنبه‌سوری هشدار می‌دهد. «جلال ملکی»، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی هم دیروز با بیان این‌که جشن باستانی چهارشنبه‌سوری به میدان جنگ تبدیل شده است، گفت: «براساس بررسی حوادث سال گذشته کودکان ٩ تا ١٠سال و نوجوانان ١١ تا ٢٢ ساله در معرض بیشترین آسیب حوادث چهارشنبه‌سوری‌اند. جوانان به علت این‌که به دنبال هیجان بیشتر هستند به موضوعات پرخطر روی خوش نشان می‌دهند به همین خاطر بهتر است که خانواده‌ها در چند روز آخر و همزمان با مراسم چهارشنبه‌سوری کنار فرزندانشان باشند و آنها را کنترل کنند.»
او از شهروندان خواست در فضای سبز آتش روشن نکنند: «به هیچ‌وجه در فضای سبز و پارکینگ‌های مسقف آتش نباید روشن شود. بهتر است افراد خودروهای خود را در این روز در خیابان پارک نکنند. همچنین بعد از اتمام مراسم حتما آتش را خاموش و در کنار آن قرار نگیرند چرا که ممکن است موادی در داخل آن انداخته شده باشد و در آن لحظه دچار انفجار شود. ممکن است کودکان از ترس خانواده مواد محترقه را در پارکینگ مخفی کنند. اگر همسایه‌ها متوجه مخفی کردن مواد محترقه در خانه شدند باید موضوع را سریع به آتش‌نشانی و پلیس اطلاع دهند چرا که ممکن است این مواد دچار انفجار شود.»
از طرف دیگر اما «محمد تقی خسروانی مقدم»، مدیرکل درمان تأمین اجتماعی استان تهران از آماده‌باش همه بیمارستان‌های تابعه اداره کل درمان استان تهران در دو مقطع زمانی چهارشنبه آخر‌سال و تعطیلات نوروز خبر داده است: «به منظور حفظ سلامتی و رفاه حال شهروندان و بیمه‌شدگان تهرانی در چهارشنبه آخر سال و همچنین ایام تعطیلات نوروزی، اداره کل درمان استان تهران اقدامات ویژه‌ای را در نظر گرفته است که از آن جمله آماده‌باش کامل اورژانس بیمارستان‌ها و همچنین آمبولانس‌های مستقر در سطح بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تابعه به‌ویژه در مراکز درمانی تخصصی و مناطق پرازدحام شهری برای به حداقل رساندن آسیب‌های احتمالی به‌ویژه در چهارشنبه آخر سال است.»
او با بیان این‌که ١١ اورژانس بیمارستان‌های تابعه اداره کل درمان استان تهران برای مراسم چهارشنبه آخر سال آماده‌باش هستند، گفت: «دو اورژانس دی کلینیک ابوریحان و دی کلینیک شهید سلیمانی از دیگر مراکز درمانی تابعه اداره کل درمان استان تهران نیز در صورت مراجعه آسیب‌دیدگان احتمالی آماده خدمات‌رسانی به بیماران احتمالی و نیاز به اعمال جراحی سرپایی هستند و در اورژانس مراکز درمانی شبانه‌روزی تابعه نیز مانند روزهای عادی به بیماران و مراجعه‌کنندگان خدمات درمانی مورد نیاز ارایه خواهد شد. تمامی بیمه‌شدگان و بازنشستگان بدون پرداخت هیچ‌گونه وجهی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تابعه اداره کل درمان استان تهران، به رایگان پذیرش و مداوا می‌شوند.»
اما غیر از مسئولان کشور، این کارشناسان حقوقی و اجتماعی‌اند که در چند روز گذشته از ابعاد حقوقی و اجتماعی درست برگزار نکردن ابعاد چهارشنبه‌سوری می‌گویند. بهمن کشاورز، حقوقدان دراین‌باره به «خبرآنلاین» گفته که حکم مرگ با انواع مواد محترقه «قتل عمد» یا «شبه عمد» است و فروش ترقه، ٥سال حبس دارد: «صرف و نفس نگهداری و حمل مواد محترقه مجازات دارد و قابل تحریف است. حال اگر به وسیله این اقلام و مواد قتلی واقع شود، طبیعتا از باب تعهد جرم قابل پیگیری خواهد بود. یعنی هم استفاده از این مواد به خودی خود مجازات جداگانه حبس دارد و هم قتل برحسب این‌که شبه عمد، عمد یا خطایی باشد قابل پیگیری است که در این مورد بحث خطا کمتر قابل طرح است. چنین قتلی یا عمد خواهد بود در شرایطی یا شبه عمد. در عین حال حالت دیگری را هم می‌توان تصور کرد و آن این است که قتلی واقع شود ولی آنچه که در این مورد به‌کار رفته است، داخل در این مواد نباشد. مثلا کار بسیار خطرناکی که قبلا انجام می‌شد و امیدوارم هرگز از طرف افراد دیگر تکرار نشود، استفاده از کپسول‌های خالی گاز بود (گازهای پیک‌نیکی کوچک که مصرف شده و ظاهرا خالی بود) این کپسول‌ها را وقتی در آتش می‌انداختند به علت انبساط مواد باقیمانده تقریبا به صورت بمبی منفجر می‌شد. اگر این حالت نیز پیش بیاید به علت بی‌احتیاطی، بی‌مبالاتی و عدم رعایت نظامات دولتی هم بحث مجازات تعزیری مطرح می‌شود و هم بحث قتل عمد یا شبه عمد.»
«مصطفی آب‌روشن»، عضو شورای مدیریت آسیب‌های اجتماعی ایران و جامعه‌شناس هم یکی از کارشناسان اجتماعی است که درباره مراسم چهارشنبه‌سوری اظهارنظر کرده است. او گفته نگاه قهری با سنت چهارشنبه‌سوری درمان مسأله نیست: «امروزه شاهد یک نگاه پلیسی و قهری با سنت اجتماعی چهارشنبه‌سوری هستیم. متاسفانه در جامعه ما به خاطر نگاه‌های پلیسی و بی‌تفاوتی ساختاری نسبت به شادی و نشاط اجتماعی در سطح کلان و از سوی دیگر سوء‌مدیریت فرهنگی در هدایت نشاط اجتماعی در مسیری درست و شایسته، شاهدیم که کلیت جشن چهارشنبه‌سوری به‌عنوان یک تهدید اجتماعی فرض شده است.»
به گفته این جامعه‌شناس: «از گذشته‌های دور چهارشنبه‌سوری به‌عنوان یک نماد عالی همبستگی اجتماعی و یکی از جشن‌های باستانی در بین ایرانیان بوده و کارکردهای مثبت فراوانی در گذشته داشته است اما امروزه به علت رهاشد‌گی و به رسمیت نشناختن از سوی نهادهای اجتماعی مسئول، این پتانسیل و سرمایه اجتماعی به جای این‌که در راستای گره‌گشایی و تخلیه هیجانات اجتماعی عمل کند خود به‌عنوان کابوس اجتماعی، عاملی برای ایجاد آسیب‌های اجتماعی شده است. در تمامی جوامع بشری آداب، رسوم و جشن‌هایی را به‌عنوان آیین‌های سنتی حفظ و به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند که در جامعه ما نیز ازجمله این جشن‌ها چهارشنبه‌سوری است؛ جشنی که در گذشته فرارسیدنش مترادف با شادی، همدلی و محبت‌افزایی بوده است.»
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران ادامه داده است: «جشن چهارشنبه‌سوری امروزه ناخواسته تبدیل به ابزاری برای شهروند‌آزاری شده است. متاسفانه در جامعه ما به خاطر نگاه‌های امنیتی و بی‌تفاوتی ساختاری نسبت به شادی و نشاط اجتماعی در سطح کلان و از سوی دیگر سوء‌مدیریت فرهنگی در هدایت نشاط اجتماعی در مسیری درست و شایسته شاهدیم که کلیت جشن چهارشنبه‌سوری به‌عنوان یک تهدید اجتماعی فرض می‌شود و از کارکردهای مثبت آن غفلت می‌کنیم. بر این مبنای غلط، به جای این‌که ابزارهای شادی و نشاط اجتماعی کم‌خطر در اختیار جوانان قرار دهیم و زمینه نشاط اجتماعی را در میدان‌ها و محله‌ها فراهم کنیم شاهد یک نگاه پلیسی و قهری با این سنت اجتماعی هستیم که از منظر جامعه‌شناختی واکنش افراطی جوانان را در پی دارد.»
